قزاقستان در سال های اخیر مسیر تازه ای در جهت توسعه صنعت مالی و بروکری بین المللی طی کرده است. این کشور با موقعیت جغرافیایی استراتژیک بین اروپا و آسیا، تلاش کرده ساختاری منسجم برای نظارت بر مؤسسات مالی و کارگزاری ها ایجاد کند تا ضمن حفظ ثبات اقتصادی، سرمایه گذاران داخلی و خارجی بتوانند با اطمینان بیشتری فعالیت کنند.
رگولاتورهای قزاقستان برخلاف حوزه های آفشور (مانند SVG یا Mwali) در دسته ی رگوله های نیمه منطقه ای قرار می گیرند؛ یعنی از نظر قدرت نظارتی از نهادهای اروپایی ضعیف تر، اما از حوزه های آفشور شفاف تر هستند.
وبسایتی با عنوان بروکیفای ایجاد شده است که در آن رگوله های مختلف مورد بررسی قرار گرفته اند. در این وبسایت آقایان سعید محمدی و امین آریا و خانم زینب اصغری مشغول به فعالیت هستند.
نهادهای اصلی رگولاتوری در قزاقستان
AFSA – Astana Financial Services Authority
مهم ترین و شناخته شده ترین نهاد قانونی قزاقستان است. این سازمان در سال ۲۰۱۸ در چارچوب منطقه مالی ویژه آستانه (AIFC – Astana International Financial Centre) تأسیس شد.
AFSA وظیفه دارد ثبت، صدور مجوز و نظارت بر شرکت های سرمایه گذاری، بروکرهای فارکس، بانک ها و مؤسسات بیمه ای را بر عهده بگیرد. مجوز صادرشده از AFSA معمولاً تحت عنوان Forex Dealer License یا Investment Firm License شناخته می شود.
ویژگی های کلیدی مجوز AFSA عبارت اند از:
- شناسه قانونی بین المللی؛ اعتبار در سطح آسیای مرکزی.
- الزام به گزارش های مالی منظم و حسابرسی سالانه.
- امکان ارائه خدمات به مشتریان خارجی با احراز هویت چندمرحله ای (KYC).
- وجود دپارتمان شکایات مشتریان و سازوکار داوری مالی.
National Bank of Kazakhstan (NBK)
بانک مرکزی قزاقستان از دهه ی ۱۹۹۰ تا پیش از تأسیس AIFC مسئول اصلی تنظیم مقررات مؤسسات مالی بود. اکنون تمرکز NBK بر سیاست های پولی و ثبات نرخ ارز قرار دارد، ولی برخی مجوزهای بانکی و سرمایه گذاری همچنان تحت نظارت آن صادر می شود.
مجوز NBK بیشتر برای بانک ها، شرکت های پرداخت و صرافی های بین المللی است و در حوزه ی فارکس کاربرد مستقیم محدود دارد.
AIFC Court
ساختار داوری و قضایی مرتبط با AFSA است که اختلافات بین بروکر و تریدر را بررسی می کند و برای شرکت های دارای مجوز در آستانه، حکم قانونی قابل اجرا صادر می کند. حضور این دادگاه باعث افزایش اعتماد به رگوله های قزاقستان شده است.
جایگاه رگولاتوری قزاقستان در نقشه جهانی
رگوله AFSA در سال های اخیر به عنوان جایگزین قابل اعتماد برای رگوله های آفشور مطرح شده است. بسیاری از کارگزاری های آسیای مرکزی، روسی و خاورمیانه ای برای گسترش فعالیت بدون الزامات سنگین اروپایی، مجوز AFSA را انتخاب کرده اند.
به عنوان نمونه، چند بروکر نوظهور مانند Freedom Broker و Tengri FX تحت این مجوز فعالیت دارند و با رعایت استانداردهای ضدپول شویی (AML) و شناخت مشتری (KYC) به صورت قانونی سرویس می دهند.
در مقایسه با رگوله هایی نظیر CySEC (قبرس) یا FSA (SVG)، مجوز AFSA سطحی بین آن دو دارد:
- از نظر نظارت بالاتر از SVG و سایر حوزه های آفشور.
- از نظر شفافیت پایین تر از رگوله های اروپایی مانند CySEC یا BaFin.
رگوله های قزاقستان به ویژه AFSA و ساختار حقوقی AIFC، قدمی مهم برای ایجاد بستر قانونی و امن در منطقه ی آسیای مرکزی محسوب می شوند. این کشور با تمرکز بر جذب سرمایه خارجی و رعایت اصول اسلامی و بین المللی، به تدریج در حال تبدیل شدن به هاب مالی جدید اوراسیا است.